บิทคอยน์สูญหายไปได้อย่างไร?

บิทคอยน์เป็นสกุลเงินดิจิทัลที่ไม่มีศูนย์กลาง(decentralized) และปลอดภัย แต่ก็มีเหรียญจำนวนมากที่สูญหายไป โดยทั่วไปแล้วบิทคอยน์ที่สูญหายมักเข้าถึงไม่ได้ เพราะลืม Seed Phrase ทิ้งอุปกรณ์ฮาร์ดแวร์ไป หรือเหตุการณ์ไม่คาดคิดอื่นๆ 

มีบิทคอยน์ประมาณ 7.8 ล้านเหรียญที่สูญหายไป บทความนี้จะพูดถึงว่าบิทคอยน์ที่สูญหายเหล่านี้หายไปได้อย่างไร และสามารถกู้คืนได้หรือไม่

บิทคอยน์ที่สูญหายคืออะไร?

บิทคอยน์ที่สูญหาย หมายถึง บิทคอยน์ที่เจ้าของไม่สามารถเข้าถึงได้หรือหาไม่เจอแล้ว บิทคอยน์ถูกเก็บไว้ในกระเป๋าเงินหลายแบบ เช่น ซอฟต์แวร์ ฮาร์ดแวร์ แบบฝากไว้กับผู้ให้บริการ(Exchange) หรือเก็บด้วยตนเอง ไม่ว่าจะเก็บแบบไหนก็มีความเสี่ยงที่จะสูญหายได้ทั้งนั้น

เมื่อบิทคอยน์สูญหายจริง ๆ ก็จะไม่สามารถเอาคืนมาได้ หรือในบางครั้งอาจจะแค่หาไม่เจอชั่วคราว เช่น โอนผิดกระเป๋า แต่ถ้าไม่สามารถเข้าถึงได้เลย ก็ถือว่าสูญหายถาวร

มีบิทคอยน์สูญหายเยอะมากตอนที่ตลาดคริปโตเติบโตเร็วมากในปี 2021 นักลงทุนรุ่นแรก ๆ ที่ซื้อบิทคอยน์ตอนราคาถูกมาก พอผ่านไปหลายปีราคาพุ่งสูงขึ้นมาก แต่กลับหาบิทคอยน์ของตัวเองไม่เจอ แสดงให้เห็นว่ามีบิทคอยน์สูญหายไปเยอะมากเมื่อเวลาผ่านไป

บิทคอยน์สูญหายได้อย่างไร?

มีหลายสาเหตุที่ทำให้บิทคอยน์สูญหาย ยกตัวอย่างกรณีดังต่อไปนี้ 

เข้าถึงกระเป๋าเงินไม่ได้ 

คนที่ใช้บิทคอยน์ตั้งแต่แรกๆ บางคนเก็บบิทคอยน์ไว้ในกระเป๋าเงินที่ตอนนี้เข้าถึงไม่ได้แล้ว เพราะลืมรหัส ฮาร์ดแวร์พัง หรือเหตุผลอื่นๆ การไม่เข้าใจความสำคัญของ seed phrase (คำที่ใช้กู้คืนกระเป๋าเงิน) ก็เป็นความเสี่ยงใหญ่ ถ้า seed phrase หายไป ก็จะเข้าถึงกระเป๋าเงินและเหรียญคริปโตไม่ได้เลย แนะนำให้เก็บ seed phrase ไว้ในที่ปลอดภัย เช่น ตู้เซฟ หรือใช้แผ่นโลหะทนไฟเพื่อป้องกันการสูญหาย

ความประมาท

หลายปีที่ผ่านมา มีคนลบกระเป๋าเงินทิ้งโดยไม่ตั้งใจ หรือทิ้งฮาร์ดไดรฟ์เก่าที่มีบิทคอยน์อยู่ 

เผาทิ้ง

บางคนตั้งใจ "เผา" บิทคอยน์โดยส่งไปยังที่อยู่ที่ไม่มีใครรู้ private key ทำให้เหรียญเหล่านั้นหายไปจากระบบ

ลืมรหัสผ่านและฮาร์ดแวร์พัง

คนจำนวนมากเข้าถึงบิทคอยน์ของตัวเองไม่ได้เพราะลืมรหัสผ่านหรือฮาร์ดแวร์พัง

กรณีตัวอย่างจริงของบิทคอยน์ที่สูญหาย

มีกรณีจริงของคนที่สูญเสียบิทคอยน์ไป ดังนี้

1. Rhonda Kampert

Rhonda เป็นคนที่ใช้บิทคอยน์ตั้งแต่ยุคแรก เธอซื้อบิทคอยน์ 6 เหรียญในปี 2013 ตอนที่ราคาประมาณเหรียญละ 80 ดอลลาร์ เธอใช้เงินดิจิทัลไปบางส่วนแล้วลืมส่วนที่เหลือไป ในปี 2017 เมื่อราคาบิทคอยน์พุ่งสูงถึงเกือบ 20,000 ดอลลาร์ เธอพยายามล็อกอินเพื่อขายเงิน แต่พบว่าข้อมูลล็อกอินบางอย่างหายไป

2. James Howells

เจมส์ขุดบิทคอยน์ได้ประมาณ 7,500 เหรียญโดยใช้คอมพิวเตอร์เกมของเขาในปี 2009 แต่น่าเสียดายที่เขาทิ้งฮาร์ดไดรฟ์ที่เก็บบิทคอยน์ไว้โดยไม่ตั้งใจ มูลค่าของเหรียญที่หายไปเหล่านั้นในปัจจุบันคงมีมูลค่าหลายสิบล้านดอลลาร์

3. Stefan Thomas

นักพัฒนาซอฟต์แวร์ พบว่ากระเป๋าเงินบิทคอยน์เก่าของเขาที่มีบิทคอยน์มากกว่า 7,000 เหรียญ มีมูลค่ามากกว่า 320 ล้านดอลลาร์ในปี 2021 สเตฟานซื้อบิทคอยน์เหล่านี้ในปี 2011 ตอนที่บิทคอยน์มีราคาต่ำกว่า 20 ดอลลาร์ต่อเหรียญ ถึงแม้ตอนนั้นจะเป็นการลงทุนที่มากอยู่แล้ว แต่ก็ยังไม่ใกล้เคียงกับมูลค่าที่มันจะมีหลังจากผ่านไป 10 ปี

บิทคอยน์สูญหายไปเท่าไหร่แล้ว?

ตามข้อมูลจาก IntoTheBlock ซึ่งเป็นผู้ให้บริการข้อมูลบนบล็อกเชน ดูเหมือนว่าบิทคอยน์จำนวนมากหายไปจากบิทคอยน์ทั้งหมดที่ขุดได้มากกว่า 19 ล้านเหรียญ มีบิทคอยน์ประมาณ 29% ไม่มีการเคลื่อนไหวในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา 

ผลกระทบนี้ บ่งชี้ว่าบิทคอยน์จำนวนมากอาจสูญหายไปอย่างถาวรเมื่อเวลาผ่านไป จากทวีตของ Glassnode สะท้อนความคิดนี้ โดยระบุว่าบิทคอยน์ 7,781,224.168 เหรียญอาจถูกเก็บไว้ (hodl) หรือสูญหายไปอย่างถาวร

 

 

Timothy Peterson ผู้จัดการการลงทุนของ Cane Island ประเมินว่าบิทคอยน์ประมาณ 6 ล้านเหรียญได้หายไป ซึ่งเป็นสัดส่วนที่มากของปริมาณบิทคอยน์ทั้งหมดที่จำกัดไว้ที่ 21 ล้านเหรียญ ถ้าการประเมินของปีเตอร์สันถูกต้อง เท่ากับว่าเกือบ 30% ของบิทคอยน์ทั้งหมดไม่สามารถเรียกคืนได้แล้ว

ข้อมูลของ IntoTheBlock จึงสอดคล้องกับเรื่องนี้โดยระบุว่า 29% ของบิทคอยน์ไม่มีการเคลื่อนไหวในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา แต่ต้องเข้าใจว่าไม่ใช่ทุกบิทคอยน์ที่ไม่เคลื่อนไหวจะสูญหาย บางคนอาจตั้งใจเก็บบิทคอยน์ไว้นาน ๆ แต่เมื่อพิจารณาจากการประเมินต่างๆ เกี่ยวกับบิทคอยน์ที่สูญหาย เป็นไปได้ว่าเหรียญจำนวนมากที่ไม่มีการเคลื่อนไหวนั้นสูญหายไปอย่างถาวรจริงๆ

งานวิจัยของ Cane Island ที่ Timothy Peterson อ้างถึง ชี้ให้เห็นว่าบิทคอยน์สูญหายอย่างต่อเนื่อง โดยประมาณ 4% ของบิทคอยน์ที่หมุนเวียนอยู่จะสูญหายไปทุกปี

 

บิทคอยน์ที่สูญหายสามารถกู้คืนได้หรือไม่?

แม้ว่าบิทคอยน์ส่วนใหญ่ที่สูญหายจะไม่สามารถกู้คืนได้ แต่ก็มีบางวิธีที่อาจช่วยกู้คืนได้

แม้บิทคอยน์จะมีระบบการเก็บรักษาที่ปลอดภัยมาก แต่ก็อาจเป็นอุปสรรคสำหรับเจ้าของที่แท้จริงได้เช่นกัน มีบริษัทเทคโนโลยีชั้นสูงที่เชี่ยวชาญในการช่วยเจ้าของกู้คืน private key ที่สูญหาย ซึ่งพวกเขาคิดค่าบริการและอาจสามารถกู้คืนเหรียญที่สูญหายได้บางส่วน 

ย้อนกลับไปที่กรณีของรอนด้า ที่ซื้อบิทคอยน์ 6 เหรียญในปี 2013 ราคาเหรียญละประมาณ 80 ดอลลาร์ ในปี 2017 เมื่อราคาบิทคอยน์พุ่งสูงถึงเกือบ 20,000 ดอลลาร์ เธอพยายามล็อกอินเพื่อขายเงิน แต่พบว่าข้อมูลล็อกอินบางอย่างหายไป หลังจากพยายามไม่สำเร็จหลายปี เธอหันไปขอความช่วยเหลือจากนักล่าสมบัติคริปโต คริส และชาร์ลี บรูคส์ พวกเขาสามารถกู้คืนกระเป๋าเงินของเธอที่มีบิทคอยน์ 3.5 เหรียญ ซึ่งตอนนั้นมีมูลค่า 175,000 ดอลลาร์

มีการคาดการณ์ว่าประมาณ 20% ของเหรียญที่สูญหายอาจกู้คืนได้ แต่กระบวนการนี้ไม่ได้รับประกันความสำเร็จ ปัจจัยต่าง ๆ เช่น private key ที่ถูกเข้ารหัส และฮาร์ดไดรฟ์ที่เสียหาย เป็นช่องทางในการกู้คืน แต่ไม่รับประกันความสำเร็จ 

ข้อควรพิจารณาด้านความปลอดภัย

ระวังการหลอกลวงทางคริปโตที่อ้างว่าสามารถกู้คืนบิทคอยน์ที่สูญหายได้ 

• หลีกเลี่ยงบริษัทที่ขอค่าธรรมเนียมล่วงหน้า
• ตรวจสอบที่อยู่จริงและช่องทางการติดต่อของพวกเขา
• อย่าแชร์ข้อมูลที่ละเอียดอ่อน เช่น รายละเอียดบัญชีธนาคารของเรา

สรุป

ยิ่งบิทคอยน์สูญหายมากขึ้นเท่าไหร่ ก็จะหายากมากขึ้นเท่านั้น จะมีการหมุนเวียนของบิทคอยน์น้อยลงเนื่องจากมีจำนวนจำกัด เราในฐานะผู้ใช้งานที่ถือว่าเป็นหัวใจหลักในการควบคุมบิทคอยน์ของเราควรที่จะเข้าใจเกี่ยวกับการดูแลรักษาบิทคอยน์ให้ถูกวิธีเพื่องป้องกันการสูญหาย

 

 

Reference

https://coingape.com/blog/approximately-7-8m-bitcoins-have-been-lost-can-they-be-recovered/